Vlaanderen en België krijgen rasechte rechtse regeringen. Een voorsmaakje van wat ons te wachten staat.
De Grote Recessie
Sinds 2008 verkeert Europa in een economische crisis. Crisissen zijn inherent aan het kapitalisme maar deze laatste hebben we vooral te danken aan speculanten, banken en incompetente politici. De rekening voor de crisis werd aan de belastingbetalers gepresenteerd. De banken werden gered met miljarden belastinggeld. Dat was volgens politici de engie mogelijkheid om een nog ergere crisis af te wenden. Bovendien zou de crisis binnen de kortste tijd voorbij zijn. Het bleek uiteindelijk de zoveelste leugen. Topeconomen zoals Joseph Stiglitz en Paul Krugman spreken intussen van de Grote Recessie.
In tijden van crisis stijgt de armoede, de werkloosheid en vooral de ongelijkheid. Meer dan twintig miljoen Europeanen zitten onder de armoedegrens, bijna evenveel zijn werkloos. Jongerenwerkloosheid piekt overal in Europa, in België zijn we kampioen. De rijke elite is de enige die van de huidige crisis geprofiteerd heeft, ze wordt steeds rijker. De middenklasse, de trots van het Westen, is is sneltempo aan het verdwijnen. In een rapport van mei 2014 spreekt OESO over een erosie van de middenklasse in landen zoals de VS, Canada, Oostenrijk tot en met ons buurland Frankrijk.
Besparen, besparen, besparen
De belangrijkste Europese instellingen zijn ervan overtuigd dat besparingen de beste weg zijn in tijden van crisis. Ze kregen hierbij steun van een aantal economen en instellingen zoals het IMF. Toen het gaandeweg bleek dat besparingen niet werkten, kwam er steeds meer verzet tegen het besparingsbeleid. Het onderzoekswerk van belangrijke economen liet bovendien zien dat door de besparingen de ongelijkheid bleef toenemen. Zelfs het IMF en OESO gaven dit toe in hun rapporten.
Het mocht niet baten. EU, EC en ECB hielden voet bij stuk. De ultieme testcase werd Griekenland die het hardst werd getroffen door de crisis. Het resultaat kennen we intussen. Griekenland zit nog steeds op de afgrond, de crisis heeft zelfs honderden mensenlevens gekost zoals blijkt uit het onderzoek van David Stuckler en Sanjay Basu (zie hiervoor het boek The body economic). Europa verkeert nog steeds in recessie terwijl landen waar de regeringen niet hebben bespaard of zelfs geïnvesteerd hebben, uit de recessie zijn gekomen en/of weinig van die crisis hebben gevoeld. De Scandinavische landen bijvoorbeeld.
Rechts aan de macht
Terug naar België. Desondanks het falen van besparingsbeleid blijft besparen het motto van de rechtse partijen N-VA, CD&V, Open Vld en MR. Het staat vast dat er forse besparingen zullen volgen op allerlei domeinen gaande van onderwijs, welzijn, jeugd, kinderopvang, gezondheidssector tot en met media en cultuur. Deze besparingen zijn belangrijk niet alleen voor zij die in armoede zitten of moeilijk rondkomen, maar ook voor middenklassegezinnen. Nochtans waren N-VA en CD&V voor de verkiezingen in een stevig gevecht geraakt over wie van de twee het het meest opnam voor het middenklassegezin. Na de verkiezingen kregen we te horen van Jan Peumans (N-VA) dat die gezinnen boven hun stand leven.
‘Ja, maar er moet bespaard worden,’ denken de Vlamingen die massaal rechts stemmen (N-VA, CD&V en Open Vld kregen bijna 70% van de stemmen bij verkiezingen op 14 juni). Laten we meegaan in deze redenering. Indien er aan miljarden moet bespaard worden waarom dan veertig F16 straaljagers gaan aankopen, kostprijs rond de vijf miljard euro, zonder de exploitatiekosten er bij te rekenen, ook goed voor tientallen miljoenen. Ik ben benieuwd hoe de aanhangers van ‘we moeten besparen’ dit gaan goedpraten?
Ook benieuwd naar de reacties van de belastingbetalers die harder en langer moeten werken terwijl hun belastingen niet aan essentiële diensten voor hen en hun kinderen besteed zullen worden maar voor oorlogsmachines.
Ik heb gemerkt dat journalisten niet langer van een kamikazecoalitie spreken. Men spreekt nu alleen over ‘Zweedse coalitie’. Het klinkt positiever naar het publiek toe, dat weten de communicatiestratego’s goed genoeg. Gezien wat er op papier staat is deze coalitie echter wel degelijk een kamikazecoalitie, vooral voor de burgers.
Verzet
Een terugweg is er niet. We moeten vooruit en dat betekent verzet. Eerst moeten de linkse krachten Groen/Ecolo, PVDA/PTB en vooral Sp.a/PS zichzelf kritisch in vraag stellen, uit hun fouten leren en vervolgens waar mogelijk samen een front vormen. Links moet een eigen alternatief formuleren. Het middenveld komt eindelijk in beweging en beseft dat het te lang naar de pijpen van de beleidsmakers heeft gedanst. Het komt nu erop aan om de burgers te mobiliseren want uiteindelijk gaat het om hen.
Hiervoor zie ik momenteel twee belangrijke strijdpunten. Ten eerste de strijd tegen de besparingen binnen het onderwijs en de verhoging van het inschrijvingsgeld. De succesvolle petitie is een mooi begin, nu nog studenten die op straat komen. Ten tweede de strijd tegen de beperking van het stakingsrecht. Staken is een fundamenteel recht. Wie staakt wil werken en niet tegenwerken zoals sommigen graag geloven. Stakingsrecht dient om menswaardige arbeid te blijven garanderen. Iets wat wij allen willen.
Vakbonden, middenveld en linkse partijen moeten het trekpaard van dit verzet worden en nadien is het aan de mensen zelf. Veel jongeren en studenten rondom mij denken ‘ja, maar er komt niemand op straat in België’. Wie oud genoeg is of de geschiedenis kent, weet dat het ooit anders was. De staking van 1960-61 in België was de eerste algemene staking in Europa na de tweede wereldoorlog. Vijf weken lang staakten 700.000 arbeiders. Studenten waren er ook bij met spandoeken ‘Les étudiants solidaires avec les travailleurs’.
Nu is het onze beurt om in verzet te komen.
Bleri Lleshi is politiek filosoof. In april 2014 verscheen zijn nieuw boek De neoliberale strafstaat.
https://blerilleshi.wordpress.com
Bleri Lleshi's Blog 
Ik zie niet in waarom de ongelijkheid en de werkloosheid in tijden van crisis automatisch zou moeten stijgen. Het kan ook anders. Als je progressief wil zijn en voor verandering bent, moet je eerst en vooral progressief en anders durven denken. En zeker niet oude methodes als stakingen uit de kast halen. Bovendien maakt dat de crisis alleen maar erger. Je moet echter fundamenteel en oplossingsgericht durven denken. En niet wanhopig grijpen naar de afbraak-methode van bv. staking. Waar zijn oplossingen? Waarin zit toekomst? Hoe doen we in crisistijd armoede, ongelijkheid en werkloosheid dalen? Dat zijn vragen voor de progressieve mens. De oude methode is inderdaad: Hoe breken we onze vermeende tegenstrever af? Dat is de methode van de 2 voorgaande eeuwen. Vakbonden en progressieve partijen kunnen beter opnieuw spitsvondig zijn. Het is jammer dat het nu stilaan tot de geschiedenis behoort dat linkse partijen progressief zijn.
En wat zijn eigenlijk linkse partijen? Oorspronkelijk waren het seculiere partijen. Later betekende het socialistische partijen en nog later progressieve partijen. Het liefste zie ik dat laatste. Maar als ik lees dat je wil dat links de methodes van de vorige eeuwen, zoals bv. stakingen, weer boven haalt, dan is dat echt niet progressief. Als bv. een partij als N-VA stilaan de personenbelasting en RSZ-bijdragen stilaan wil verminderen (en uiteindelijk zou willen nafschaffen) om zodoende die vormen van belasting in de BTW te steken, dan vind ik N-VA progressief. Als een partij als N-VA vermogensbelasting zou willen invoeren op onproductieve privé-kapitalen en op niet-arbeidsintensieve bedrijven, dan vind ik dat progressief denken. Het is niet omdat een partij zich links noemt, dat dat ook zo is. En het is anderzijds ook niet omdat ik denk of veronderstel dat een partij conservatief is, dat dat ook zo is. En het is ook niet omdat een partij zogenaamd rechts is, dat ze daarom niet progressief zou zijn. Ik ben ook niet iemand die zomaar a priori een partij afkeurt. Ook niet een partij als N-VA.
En je ziet het protest al komen van de huidige zogenaamde progressieve partijen tegen bv. een afschaffing van RSZ-bijdragen en personenbelasting, ook al is het om die vormen van belasting in de BTW te steken. Ah ja, want dan gaan de prijzen stijgen, toch? Het juiste antwoord is echter dat de prijzen dan absoluut niet hoeven te stijgen. In tegendeel zelfs, de prijzen gaan dan moeten dalen. Ten minste als het langzaam, gepland en gecontroleerd gebeurt. Want als het gecontroleerd en gestuurd gebeurt zullen de prijzen zonder btw meer dalen dan dat de impact van de stijging van de btw zal zijn. Dat is zo omdat er dan minder belastingen nodig zijn daar de overheidsstructuur veel simpeler wordt. Eén van de redenen daarvoor is omdat er o.a. geen administraties voor die belastingen en bijdragen meer zijn. Er dient alleen nog een (simpele) BTW-controle zonder uitzonderingen en zonder mazen te zijn. Met de hudige technische mogelijkheden en in een simpel systeem is dat echt niet moeilijk. Ook is er dan geen mogelijkheid tot zwarte handel en zwart werk. De BTW-controle heeft immers de volledige impact van de belasting-inning. De onmogelijkheid en de uitschakeling van zwarte handel en zwart werk is enorme winst voor de belasting-inner. Dit is dus nog een van de redenen waarom er dan minder belastingen nodig zijn.
Wat de F-16’s betreft, gaat het om een beslissing voor 2018. Het is goed dat men zichzelf nog een afwachtende houding geeft. Maar echt progressief hierbij is als men nu al denkt aan alternatieven. Bv. wat gaat men doen met de leveringen van Westerse wapens aan Dakar die bestemd zijn voor Isis of IS. En wat gaat men doen met de leveringen van Russische wapens aan Syrië. En wat gaat men doen aan de internationale wapenhandel aan Boko Haram. Enz.. Europese bewapening zal veel minder nodig zijn indien men de internationale wapenhandel volledig controleerbaar maakt en inperkt. Er zijn mogelijkheden genoeg om naar dergelijke scenario’s te werken in plaats van zelf te bewapenen. Er er zijn voorbeelden genoeg te bedenken voor alternatieven hieromtrent. Maar men moet progressief denken. En niet de oude afbraak-methodes van de vorige eeuwen hanteren. Progressief zijn is het tegenovergestelde van het bovenhalen van de oude methodes. Progressief zijn is anders durven denken. Progressief zijn is inventief zijn.