Aan de hardleerse Vermeersch

Etienne Vermeersch is een veelschrijver. Of toch als het aankomt op opiniestukken in de media want qua wetenschappelijke publicaties is zijn erelijst tamelijk dun gezaaid voor een emeritus hoogleraar. Verschillende keren hebben academici, activisten, politici, e.a. hem de laatste maanden van antwoord gediend, maar Vermeersch is hardleers.

Daarom stel ik aan zijn gebruikelijke tegenspelers voor om zich niet te laten afleiden, zich bezig te houden met serieuze zaken en de fakkel over te dragen aan de jongere garde. De fouten die Vermeersch maakt zijn zo voor de hand liggend en kunnen door elk redelijk denkend persoon weerlegd worden. Maar laten we beginnen met het goede nieuws: er staan wel degelijk enkele juiste stellingen in zijn laatste opiniestuk (De Morgen, 7/6/2013).

Vermeersch heeft ooit eens, tijdens één van de verkiezingsoverwinningen van het Vlaams Blok, gewezen op het racistische en neonazi-verleden van enkele topfiguren. Ik geloof hem op zijn woord, maar door de nadruk te leggen op het feit dat hij de enige was wordt duidelijk wat hij hiermee wilt bereiken. Door van in het begin zich een progressief imago aan te meten wordt het vervolg van zijn artikel natuurlijk aannemelijker voor andere progressieve lezers. Het Vlaams Blok viseerde in die tijd echter ‘de vreemdelingen’ waardoor sprake was van racisme op basis van huidskleur. Sinds de transformatie (of moeten we het gewoon bij naamswijziging houden?) van het Vlaams Belang werd de islam steeds vaker het doelwit. Mag Bruno Tobback Vermeersch van ‘vermomd racisme’ beschuldigen? Het antwoord is ja. Men kan tegen het racisme op basis van huidskleur zijn, maar tegelijkertijd een racisme op basis van religie tolereren.

Een tweede correcte opmerking van Vermeersch gaat over het electoralisme van de sp.a. Het nieuwe charmeoffensief van deze partij die in een ver verleden nog socialistisch was (ongeveer een eeuw geleden), ingefluisterd door de slechte verkiezingsuitslag, zorgde voor een verandering in haar standpunten. Niet enkel de positie over de hoofddoek, maar de volledige hernieuwde beginselverklaring is een bewijs van deze ruk naar links. Toch moeten politici de mensen niet van den domme houden. Het verleden en zelfs de huidige praktijk maken duidelijk dat de sp.a de kampioen is wanneer het gaat om woorden niet om te zetten in daden.

Laten we nu beginnen met de talloze fouten in het opiniestuk. De Organisation of Islamic Cooperation bestaat uit 57 landen, niet uit 56. Hoewel dit over een detail gaat, wordt bij zijn beschrijving van deze organisatie duidelijk dat Vermeersch niet mee met zijn tijd is. Vijf jaar geleden werd het charter van de OIC herschreven met een specifieke belangstelling voor de mensenrechten. Ze heeft daarnaast ook een permanente delegatie bij de VN. De onderliggende fout die Vermeersch maakt is deze politieke organisatie van nationale staten gelijk stellen met de islam. Een belangrijk kenmerk van de islam is namelijk het onderscheid tussen de Staat en de religieuze instellingen. Dit was reeds zo sinds het prille begin toen katholiek Europa (er bestond ook een islamitisch Europa voor zij die dit niet wisten) nog onder het juk van de Kerk leefde. Wat Vermeersch schrijft in zijn opiniestuk kan enkel te wijten zijn aan twee zaken: de bedoeling om zijn lezers te misleiden of fundamentele onwetendheid.

Het volgende puntje gaat over de resolutie tegen islamofobie. Deze term bestaat niet volgens Vermeersch. Hij heeft gelijk: wanneer ik in mijn Word-document islamofobie schrijf, verschijnt een rood streepje onder het woord. Er bestaat echter een verschil tussen theorie en praktijk. Antisemitisme kan je gerust schrijven in Word. Geen rood streepje aan de horizon. Bijgevolg ben ik benieuwd naar Vermeersch’ standpunt hierover. Is volgens hem een resolutie tegen antisemitisme ook een aanval op de persvrijheid? Sta me toe dit te betwijfelen.

Over de vergelijking tussen een hoofddoek en een skinhead met White Power-symbolen zal ik niet verder op ingaan. Vermeersch, tijdens een zeldzaam helder moment, beseft zelf dat hij overdrijft. En overdrijven is in dit geval een eufemisme. Maar plots loopt het weer mis en beschouwt Vermeersch zich als een geleerde die de nodige kennis heeft om de Koran en de profetische overleveringen te interpreteren. Zonder enige studie van de Koran beweert hij dat hierin staat dat enkel bepaalde lichaamsdelen bedekt moeten worden. Om eender welke uitspraak au sérieux te nemen, moet deze afkomstig zijn van een autoriteit in dat specifieke gebied. Vermeersch is geen autoriteit en dit bewijst hij nogmaals door zijn bewering over homoseksualiteit. De Koran heeft het nooit over homoseksualiteit an sich, maar over de homoseksuele handeling. Door zulke fundamentele fouten als uitgangspunt te gebruiken, kan nooit iets constructiefs opgebouwd worden.

Ten slotte: waarom zou een vrouw met een hoofddoek geen evolutietheorie kunnen doceren? Bestaan er geen dokters, wetenschappers en ingenieurs die moslim zijn? Doorheen de geschiedenis is de islam nooit in strijd geweest met de wetenschap, in tegendeel. Wat wel in strijd is met de wetenschap is het opiniestuk van Etienne Vermeersch. Het laatste percentage dat hij aanhaalt komt uit een onbetrouwbare peiling en de conclusie die hij hieruit trekt is verkeerd. De enige manier om seksisme te bestrijden, want hierover gaat zijn laatste paragraaf in essentie, is het zorgen voor emancipatiemogelijkheden voor vrouwen via onderwijs, opleiding, economische maatregelen, enz. Vrouwen structureel beletten om naar school te gaan heeft echter het omgekeerde effect. De ‘zwaksten’ hebben u niet nodig, mijnheer Vermeersch. Ze nemen zelf hun toekomst in handen.

 Yuri De Belder